Słowo na niedzielę 29 czerwca 2014 r.

Dlaczego Świętych Apostołów Piotra i Pawła czcimy 29 czerwca? Kult sięga bardzo odległych czasów i bardzo interesujących wydarzeń. Uroczystość, którą obchodzimy 29 czerwca, bardzo szybko rozpowszechniła się w świecie. Na uwagę zasługuje fakt, że została włączona do obchodów liturgicznych, wcześniej niż np. Boże Narodzenie.

      Już w IV w., w Rzymie czczono tych Świętych celebrując trzy Msze św. Pierwszą w Bazylice św. Piotra na Watykanie, drugą w Bazylice św. Pawła za Murami i trzecią w katakumbach św. Sebastiana. Kult ten rozszerzał się bardzo dynamicznie w Kościele Zachodnim, jak i Kościele Wschodnim. Choć trzeba dodać, że Kościół Wschodni wielkim kultem czci św. Andrzeja, brata św. Piotra. Tak jak św. Piotr patronuje na Zachodzie, tak św. Andrzej na Wschodzie.

      Szukając odpowiedzi na pytanie o datę 29 czerwca, możemy wskazać na dwie interpretacje. Oczywiście w każdej z nich może być dużo prawdy i nawzajem się nie wykluczają. Są jednak bardziej lub mniej prawdopodobne.

      Pierwsza z nich, najbardziej popularna, a jednocześnie najmniej prawdopodobna, wskazuje, iż 29 czerwca jest datą męczeńskiej śmierci Apostołów. Trzeba krótko wyjaśnić, że zginęli oni prawdopodobnie w różnych latach i jeden dzień śmierci jest mało prawdopodobny. Najstarsze źródła tradycji wskazywały jako miejsce śmierci męczeńskiej św. Piotra ogrody cesarskie, które rodzina Augusta Oktawiana założyła na brzegu Tybru, naprzeciw właściwego miasta. Znane są one pod nazwą Ager Vaticanus - Pole Watykańskie. Cesarz August, Kaligula i Neron założyli tam stadiony sportowe i cyrki. Tam właśnie dokonało się męczeństwo wielu chrześcijan, pomordowanych w ogrodach Nerona i na stadionach. Tu także poniósł śmierć św. Piotr, około 64 r., poprzez ukrzyżowanie. Dzisiaj jest to teren po lewej stronie Bazyliki św. Piotra, gdzie znajduje się Aula Pawła VI. Tam też znajdował się pierwotnie, prawdopodobnie w centrum cyrku, dobrze nam znany starożytny obelisk, stojący obecnie na środku Placu św. Piotra. Jest niemym świadkiem męczeńskiej śmierci św. Piotra i tysięcy chrześcijan.

      Św. Paweł, natomiast, poniósł śmierć męczeńską prawdopodobnie w roku 67. Tradycja zachowała w pamięci miejsce jego męczeństwa - Aquae Salvinae za Bramą Ostyjską. Jako obywatel rzymski zginął ścięty mieczem. Miejsce to nazywane jest obecnie Trzy Fontanny. Legenda głosi, że odcięta głowa św. Pawła upadła na ziemię i potoczyła się jak piłka. W miejscach, gdzie odbiła się od ziemi, wytrysnęły trzy źródełka.

      Druga tradycja wskazuje na powiązania Apostołów i pierwszych chrześcijan z tradycjami rzymskimi. Prawdopodobnie 29 czerwca starożytni Rzymianie oddawali cześć legendarnym założycielom Wiecznego Miasta Romulusowi i Remusowi. Oni to według tradycji położyli fundamenty pod przyszłą potęgę Rzymu. Święci Apostołowie natomiast są fundamentami Rzymu chrześcijańskiego. Ich krew przelana w Rzymie przyczyniła się do rozkwitu wiary w Jezusa Chrystusa. Słowa i krew Apostołów przemieniły i przemieniają to miasto w serce Kościoła. Mówi się więc, że świętu pogańskiemu nadano zupełnie inny, chrześcijański wymiar. Czasami możemy spotkać się z określeniem, że je "ochrzczono".

 

ks. mgr Bernard Twardowski